Ophef over 5G en Smart City
Er is op internet en in De Stentor onlangs ophef ontstaan over witte kastjes aan lantaarnpalen. Maar ook over Smart City, witte kastjes in relatie tot een Oostenrijks bedrijf, 5G en straling. Ophef die deels heel terecht is, maar op enkele punten wat ons betreft onnodig.
Smart City
Om te beginnen is in 2018 het college van burgemeester en wethouders gestart met een initiatief voor slimme oplossingen voor de gemeente Apeldoorn: Smart City. Wij juichen dit initiatief toe. Het is belangrijk dat beschikbare techniek ingezet wordt voor (verkeers-) veiligheid, gezondheid, leefcomfort en duurzaamheid. Denk aan meters die uiteindelijk helpen om fijnstof te verminderen, of slimme verkeerslichten die hulpdiensten sneller door het verkeer loodsen. Ook (structurele) geluidsoverlast moet meetbaar kunnen zijn met techniek in plaats van een ambtenaar met een decibelmeter. Verder kan een slimme stad ook zorgen voor een betere toegankelijkheid tot voorzieningen voor mensen met een beperking. Denk hierbij aan het veilig digitaal aanvragen van hulpmiddelen of een paspoort.
Intussen valt de positie van Apeldoorn als Smart City op in een lijstje van twintig wereldsteden. Een lijstje dat in verband wordt gebracht met het World Economic Forum; een club die door sommigen zelfs gelinkt wordt aan een nieuwe wereldorde.
Apeldoorn staat in deze lijst tussen Londen, Lissabon, Barcelona en Toronto. Dit is een lijst dat vragen kan oproepen, want wat houdt deze lijst in? Het zijn steden waar onderzoek gedaan wordt naar de impact van een Smart City op inwoners en waarin een aantal grondbeginselen centraal staan. Denk hierbij aan slimme toepassingen voor vervoer, afval, duurzaamheid, maar ook een slimme verdeling van elektriciteit hoort hierbij. Verder kun je denken aan vereisten als open datadeling naar inwoners, privacybescherming en toegankelijkheid. In Apeldoorn wordt onder andere onderzocht hoe iedere inwoner goed toegang heeft tot ICT, maar ook wat een Smart City betekent voor de privacy van inwoners.
Het verband dat gelegd wordt met het World Economic Forum komt voort uit de samenwerking die geïnitieerd is door deze organisatie. De gemeente Apeldoorn wil het wiel niet opnieuw hoeven uitvinden en zoekt samenwerking met andere steden die zich ook committeren aan bovengenoemde grondbeginselen.
Het aansluiten bij dit netwerk zorgt uiteindelijk voor een duidelijkere documentatie voor ons als gemeenteraad en daar is onze fractie voorstander van.
Beleid en ethische commissie
Als ChristenUnie Apeldoorn vinden we het belangrijk dat er strikte voorwaarden voor Smart City komen. Zo vinden we dat openbare data ook goed vindbaar moet zijn. Ook moet er een duidelijk visie komen waarbij duidelijk is hoe de gemeente als overheid omgaat met ethische dilemma’s. Hoe kun je bijvoorbeeld onderzoeken en cijfers koppelen om zo beleid te maken voor bepaalde doelgroepen (armoedebeleid, toegankelijkheid voor gehandicapten etc.), zonder dat bepaalde informatie te herleiden is tot individuen. En is het bijvoorbeeld wenselijk dat de gemeente weet hoeveel mensen er in de binnenstad lopen door het aantal mobiele telefoons dat verbinding maakt met een zendmast?
Hoewel er intussen door de gemeenteraad een iVisie opgesteld, waarin staat hoe we aankijken tegen Apeldoorn als Smart City, gaat deze iVisie wat ons betreft nog niet ver genoeg. Wij vinden dat er een ethische (advies/controle-) commissie zou moeten zijn die toezicht houdt op Smart City. Ook vinden we dat de iVisie uiteindelijk veel meer waarborgen moet bieden dan nu bekend is. Inwoners moeten goed beschermd zijn tegen de mogelijkheden van (toekomstige) techniek.
Witte kastjes
Terwijl het college voortvarend aan de slag ging met het maken van slimmigheden (fietsers krijgen sneller groen in de regen en lege parkeervakken worden beter zichtbaar gemaakt), kreeg de gemeenteraad in 2019 een presentatie van het bedrijf Radioled. Dit bedrijf wilde toegang tot lantaarnpalen voor het bevestigen van witte kastjes (antennes) waarmee 5G aangeboden kon worden aan de inwoners van Apeldoorn. Maar het bleek uiteindelijk niet te gaan om 5G, maar om een slimme manier van WIFI-verbinding met een hele lage straling. Namelijk minder dan 40 UW/m2, terwijl 10.000.000 is toegestaan in Nederland.
Toch waren wij tegen dit idee, omdat wij geen toegevoegde waarde zagen voor de Apeldoornse inwoner. Het werd ons bijvoorbeeld niet duidelijk wat er voor de inwoners zou veranderen als deze antennes opgehangen zouden worden.
Ook riep het plan veel vragen op over dataveiligheid, bedrijfsvoering van Radioled, techniek, toezeggingen et cetera. We hebben dan ook tijdens politieke markten, raadsvergaderingen en in gesprekken met de wethouder opgeroepen deze kastjes niet te gaan plaatsen. Echter, het college heeft voor een contract met een commerciële aanbieder geen toestemming van de gemeenteraad nodig. Er is uiteindelijk, na veel waarschuwingen van de raad, toch getekend door de wethouder.
Een aantal misvattingen.
Met betrekking tot 5G in Apeldoorn: daar gaat de gemeenteraad niet over. Wat enkele Apeldoornse politici u ook willen doen geloven. De frequentieveiling is een landelijke aangelegenheid. Ook is er geen verband tussen schimmige belangengroepen en vreemde Oostenrijkse witte kastjes aan lantaarnpalen.
Al met al zijn en blijven wij als ChristenUnie graag een luis in de pels en houden we ons college scherp, op naar slimme technologie die Apeldoorn veiliger, gezonder en leefbaarder maakt.
--------------------------
Ps. Zoals genoemd is er een website waarop vragen worden gesteld over RadioLed. De meeste van deze vragen zijn ook openbaar in de raad aan bod gekomen (inclusief documentatie) en zijn (al dan niet naar tevredenheid), beantwoordt en voor iedereen terug te vinden op het raadsinformatiesysteem (even zoeken op Radioled). Het toezicht op Radioled (straling, datadeling etc), is geregeld bij onder andere het agentschap telecom.
