Op veel plekken in ons land is daar veel gedoe over. Gemeenten willen er geen geld voor vrijmaken, besturen willen niet samenwerken of willen geen eigen bijdrage leveren. Elke gemeente in Nederland heeft z'n eigen beleid rond onderwijshuisvesting. Elke gemeente krijgt ook geld van het Rijk hiervoor, maar dat is niet geoormerkt. Er mogen ook lantarenpalen gekocht worden van dit geld.  

Alle schoolbesturen krijgen zelf budget voor exploitatie en onderhoud van de gebouwen. Sinds 2015 ook voor het grotere onderhoud aan de buitenkant, zoals het vervangen van de dakbedekking. Dat was zuur voor de besturen, want wat de gemeente al voor groot onderhoud had kunnen reserveren, ging niet mee naar de besturen.  

Tegelijk mag een schoolbestuur (als er geld voor zou zijn) niet fors investeren in een gebouw, zelf een lokaal bijbouwen mag niet. Onderwijsgeld mag niet aan stenen uitgegeven worden. Dit kan tot schrijnende situaties leiden als een schoolgebouw na 40 jaar aan vervanging toe is. Het bestuur heeft geen reservering om kozijnen te vervangen en is tegelijk veel geld kwijt aan die hoge gasrekening omdat overal nog enkel glas zit. 

Zie hier de spagaat: degene die de verantwoordelijk is voor de exploitatie (schoolbestuur) kan het gebouw niet renoveren of nieuw bouwen. En degene die voor een nieuw gebouw moet zorgen (gemeente) heeft er geen belang bij dat een gebouw energiezuinig en toekomstbestendig gemaakt wordt. En ondertussen past een gebouwontwerp van 40 jaar geleden niet meer bij het onderwijs wat vandaag gegeven wordt.  

In Apeldoorn hebben gemeente en schoolbesturen constructief de samenwerking gezocht. De gemeente had er belang bij dat er overtollige onderwijscapaciteit ingekrompen zou worden. Er staan teveel lokalen leeg. Besturen hadden behoefte aan vernieuwing van hun gebouwen en zij nemen hun verantwoordelijkheid om het aantal leegstaande lokalen fors terug te dringen. En ze betalen mee omdat ze onderhoud kunnen uitsparen als ze weten dat een gebouw aangepakt gaat worden. 

De gemeente werkt al jaren met een reserve onderwijshuisvesting, een fonds wat gevuld wordt met de vrijval van kapitaallasten waarmee nieuwe investeringen gedaan worden. 

Uitgangspunt is dat per wijk en per gebouw gekeken wordt naar een passende oplossing. Is een gebouw bijna afgeschreven, dan ligt nieuwbouw voor de hand. Is er nog een hoge boekwaarde (vanwege uitbreidingen bijvoorbeeld) dan is renovatie een logische keuze. Tegelijk wordt gekeken wat de behoefte is per wijk en welke scholen eventueel samengevoegd kunnen worden, of samen één gebouw kunnen gaan delen. Dit is op elke plek maatwerk want elke situatie is anders, en ook de ene aanbesteding is de andere niet. Dit levert de komende jaren nieuwe (of vernieuwde) gebouwen op die voldoen aan de eisen voor luchtkwaliteit en energieverbruik. Maar die ook weer passen bij het onderwijsconcept van de school. Want de ene school werkt graag traditioneel met groepen in leslokalen, de andere wil graag leerpleinen voor grotere groepen tegelijk. 

Het is goed dat elk bestuur voor z’n eigen scholen hier veel invloed op heeft. Tegelijk zal het beschikbare budget in alle projecten kaderstellend blijven.    

Het IHP is een mooi voorbeeld van wat er goed kan gaan in Apeldoorn. Een win-win voor gemeente en scholen. Het feit dat de besturen zich unaniem achter het plan geschaard hebben zegt genoeg.  

En als je school voorlopig nog niet aan de beurt is? Dan is er altijd nog de regeling voor zonnepanelen op scholen, hierbij schiet de gemeente de aanschaf voor en betalen de scholen dit in 12 jaar terug uit hun besparing van energiekosten. En je kunt in aanmerking komen voor een subsidie voor groene schoolpleinen. Goed bezig, Apeldoorn, waarom zou je moeilijk doen als het samen kan?  

Erik Jan Aalbers, raadslid