Nog te waardevol om te slopen
Regelmatig zijn er momenten als raadslid waarop ik besef: wat we nu besluiten, doet er écht toe voor de toekomst van Apeldoorn. Zulke momenten vragen om zorgvuldigheid, om het wegen van belangen, om verantwoordelijkheid nemen. Het besluit over de toekomst van het Van Hertzbergergebouw, of ‘de Rots, zoals veel Apeldoorners het noemen, is zo’n moment.
Volgende week donderdag ligt in de raadsvergadering de vraag voor of we als raad instemmen met de voorkeur van het college: het Van Hertzbergergebouw transformeren tot een innovatieve politiehub en daarvoor een businesscase laten uitwerken. In totaal worden er zes varianten aan de raad voorgelegd, waarvan twee gericht zijn op sloop. (Zie [link] voor een toelichting op deze varianten.)
Het voormalige Centraal Beheer gebouw is niet zomaar een oud kantoor. Het is een ontwerp van Herman Hertzberger en geldt als een icoon van de Nederlandse architectuur. Voor sommigen is het een bron van trots, een stukje erfgoed dat vertelt over de innovatieve en menselijke manier waarop we vroeger werk organiseerden.
Tegelijkertijd hoor ik van veel inwoners dat het gebouw in zijn huidige staat vooral een doorn in het oog is. “Sloop het maar en bouw er woningen”, klinkt het dan. En dat is begrijpelijk: het gebouw staat er al jaren verloederd bij, en Apeldoorn heeft dringend behoefte aan woningen.
Juist daarom is het belangrijk om naar het geheel te kijken. In de directe omgeving van De Rots wordt de komende jaren volop gebouwd: op de plek van de Pakhoedtorens en de parkeerplaats komen straks ruime 500 nieuwe woningen. Ook in andere buurten in de binnenstad komen er duizenden nieuwbouwwoningen bij. De woonopgave in de binnenstad wordt al stevig opgepakt.
Dat geeft de ruimte om bij het Van Hertzbergergebouw iets anders te doen: een plek die bijdraagt aan de identiteit en levendigheid van Apeldoorn. Een plek met maatschappelijke betekenis, waar ontmoeten en samenwerken centraal staan.
De ChristenUnie vindt dat we rentmeesters zijn van wat ons is toevertrouwd: onze stad, onze geschiedenis en onze middelen. We willen een financieel gezonde gemeente zijn, maar ook een gemeente die waarde hecht aan haar erfgoed en aan plekken die identiteit en verbondenheid brengen.
Daarom zeggen wij: het gebouw is nog te waardevol om zomaar te laten slopen. Slopen kan altijd nog. Eerst willen we onderzoeken of behoud met een nieuwe maatschappelijke functie haalbaar is. Maar dat kan alleen met een goede en realistische businesscase. Zonder een stevig financieel plan kunnen we behoud niet verantwoorden. Als eind 2026 blijkt dat de businesscase van het college onvoldoende perspectief biedt, sluiten ook wij sloop van ‘de Rots’ niet uit.
Als ChristenUnie Apeldoorn hechten we aan sociale samenhang en aan een binnenstad die leeft en verbindt. Daarom willen we dat niet alleen variant 1, de innovatieve politie hub, maar ook variant 2, de sociale broedplaats en ontmoetingsplek, uitgewerkt wordt door het college. Varianten waarin het pand een meer gesloten functie krijgt, zoals variant 3 en 4, vinden we minder passend bij die visie. Het Van Hertzbergergebouw moet als het behouden blijft een plek worden waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.
De keuze die we volgende week als ChristenUnie fractie maken, is niet zwart-wit. Want het gaat over geld, over erfgoed, over identiteit en toekomst. En over het evenwicht tussen verantwoordelijkheid nemen voor wat er was, en ruimte maken voor wat er komt.
Wat mij betreft is de koers duidelijk: zorgvuldig, toekomstgericht en met oog voor de waarde van wat ons is toevertrouwd. Want sommige stenen zijn meer dan beton alleen: ze dragen verhalen die nog te waardevol zijn om te laten slopen.
